Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu

Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu (z hebrajskiego Bractwa Studiujących Misznę) to jedyna ocalała synagoga w Oświęcimiu.  Zbudowana jest ona według stylu bejt ha-midrasz ("dom nauki"). ze specjalnym pomieszczeniem do studiowania Talmudu. 

Historia

Koncepcje budowy synagogi narodziły się  po zarejestrowaniu w 1893 roku bractwa Chewra Lomdei Misznajot. Pierwotnie członkowie tego stowarzyszenia modlili się w synagodze chasydów z  Chrzanowa. W 1912 roku bractwo wykupiło działkę przy placu Szpitalnym, a już w roku 1913 roku rozpoczęto starania mające na celu budowę synagogi oraz siedziby stowarzyszenia.

Synagoga funkcjonowała już od 1918 roku do czasu wkroczenia wojsk niemieckich do Oświęcimia w 1939 roku. Swiątynia wybudowana jest w stylu bejt ha-midrasz ("dom nauki"). Oznacza to, że synagoga posiada specjalne pomieszczenie przeznaczone do studiów talmudycznych dla chłopców i dorosłych mężczyzn.

Podczas II Wojny Światowej, hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi i urządzili w niej magazyn amunicji. Po wyzwoleniu Oświęcimia synagoga powróciła do swej pierwotnej funkcji i służyła małej, lokalnej społeczności żydowskiej. Do 1955 roku prawie wszyscy Żydzi oświęcimscy wyjechali jednak z miasta, a bożnica pozostała opuszczona. Wtedy też wywieziono wyposażenie wnętrza. W roku 1977 roku budynek synagogi został przejęty przez Skarb Państwa i od tego czasu znajdowała się w nim m.in. hurtownia dywanów. 

W 1998 roku synagoga została zwrócony Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej i następnie przekazana Auschwitz Jewish Center Foundation. Dzięki fundacji w budynku przeprowadzono gruntowny remont, a bożnica odzyskała swój oryginalny wygląd. W dawnym babińcu otworzono ekspozycję muzealną poświęconą Żydom oświęcimskim, a w sąsiednim budynku połączonym z bożnicą znajduje Muzeum Żydowskie.

Tablica informacyjna

Architektura

Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Wewnątrz znajduje się prostokątna główna sala modlitewna z bogatym drewnianym wyposażeniem, m.in. rzeźbionym w drewnie Aron ha-kodesz (szafą ołtarzową), bimą (podwyższeniem) i ławami. Na ścianie zachodniej znajduje się malutka biblioteczka z żydowskimi książkami do nabożeństwa. Całość oświetla duży żyrandol.

Od strony północnej znajduje się mniejsze pomieszczenie w którym dawniej znajdował się babiniec. Na ścianie zachował się kawałek oryginalnego malowidła, w postaci gzymsu. Na poddaszu dawniej mieściło się pomieszczenie do studiowania Talmudu.

W części dla mężczyzn zachowały się dwie zabytkowe tablice z 1907 roku i z 1928 roku.

Źródło:

- Wikipedia

- http://eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?f=44&t=1334

Tweet