Rezerwat przyrody Panieńskie Skały to jeden z przyrodniczych zakątków Krakowa w Lasku Wolskim w zachodniej części miasta. Bardzo łatwo dostępny jest celem spacerów lub trasą prowadzącą na Kopiec Piłsudskiego. Rezerwat chroni przede wszystkim wapienne skały o różnych kształtach.
Fakty
Rezerwat ma charakter leśny i krajobrazowy. Ma powierzchnię 6,41 ha. Został założony w 1953 roku. Znajduje się w zachodniej części Krakowa, w północnej części Pasma Sowińca na terenie Lasu Wolskiego, od strony Woli Justowskiej. Tereny te wchodzą w skład Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego.
Obszar chroniony
Rezerwat przyrody Panieńskie Skały chroni dolną część wąwozu zwanego Wolskim Dołem. Wąwóz w górnej części ma lessowy charakter, w dolnej jest skalisty. I to właśnie dolna część jest najatrakcyjniejsza częścią wąwozu, chronioną rezerwatem. Wąwóz ma tam strome ściany o wysokości od kilku do kilkunastu metrów. Jego dnem prowadzi ścieżka zwana chodnikiem Grabowskiego, autora pierwszego przewodnika po Krakowie i okolicach.
Wapienne skały pochodzą z okresu górnej jury i tworzą w Wolskim Dole bramę.
Geologia
Wolski Dół to holoceńska dolina o stromych zboczach i płaskim dnie z wąska terasą zbudowaną z białego żwiru i ostrego gruzu skalnego oraz żółtawego mułu lessowego powstałych w wyniku erozji skałek i gleby. Podczas większych wezbrań w dolince pojawia się ciek wodny powodujący podcinanie terasy i tworzenie się koryta. Ta młoda dolinka ma strome ale niskie zbocza sięgające kilkunastu metrów wysokości jednak jest ona niejako umieszczona w większej – starszej dolinie. Zbocza tej starszej i zarazem większej doliny powstałej w czasie ostatniego zlodowacenia są bardziej łagodne i częściowo są widoczne ponad stokami dolinki młodszej, która powstała w wyniku nagromadzenia surowca skalnego i mułu w starej dolinie.
Przyroda
Rezerwat Panieńskie Skały porasta las bukowy z domieszką dębu, sosny, grabu i jaworu. Drzewostan jest tu chroniony już od 1917 roku. Dzięki temu uchowały się bardzo stare okazy kwitnącego bluszczu pospolitego (który kwitnie dopiero po kilkudziesięciu latach życia). W runie leśnym wiosną zakwitają m.in: zdrojówka rutewkowata, zawilec gajowy, szczyr trwały, śledziennica skrętolistna, kokorycz pełna, fiołek Rivina, miodunka ćma, przylaszczka pospolita. Występuje też kopytnik pospolity, konwalia majowa, a nawet rzadki wawrzynek wilczełyko.
Okolica
Ponieważ rezerwat znajduje się w Lasku Wolskim otocza go dużo atrakcji.
W bliskiej odległości od rezerwatu znajdują się m.in. krakowskie zoo i kopiec Piłsudskiego
W pobliżu rezerwatu znajdował się też drewniany kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski, w którym nakręcono ostatnią scenę „Potopu” w reżyserii Jerzego Hoffmana. Obiekt został podpalony i spłonął w 2002 roku.
Szlaki
– żółty. Od Alei Kasztanowej na Woli Justowskiej poprzez rezerwat przyrody, a następnie na wzniesienie Lasku Wolskiego, do skrzyżowania ze szlakiem łączącym ZOO z Sowińcem. Czas przejścia kilkadziesiąt minut.
Ciekawostki
Ciekawostki– Nazwę rezerwatu Panieńskie Skały spopularyzował Ambroży Grabowski w 1822 roku. Wcześniej miejsce nazywano też Wolskimi Skałami lub Przygrzybem. Nazwa skał pochodzi od zakonnic z niedalekiego Klasztoru Norbertanek na Salwatorze, które schroniły się w tych okolicach podczas inwazji Tatarów w 1241 roku.
– Według legendy, zakonnice zostały cudownie ocalone od hańby i śmierci, gdyż skałki zamknęły się za nimi, chroniąc je przed napastnikami. W miejscu cudu stoi dziś figura Matki Boskiej. Według innej wersji skały zapadły się pod Tatarami chroniąc zakonnice.
– Las bukowy w rezerwacie jest najstarszy w całym Lasku Wolskim. Większość drzew ma ok. 140-160 lat.
Źródła:
– http://dziedzictwo.ekai.pl/text.show?id=4180
– http://www.it-jura.pl/pl/rezerwat.php?go=paniensk