Domek Cioci w Psarach

Domek Cioci znajduje się w Psarach niewielkiej wiosce leżącej na południowym skraju Wyżyny Krakowsko Częstochowskiej, w połowie drogi pomiędzy Krakowem a Katowicami. Stary, stuletni, drewniany domek pełni funkcje minimuzeum połączoną z możliwością noclegu w zaadaptowanych wnętrzach pełnych bibelotów i sprzętów z lat 50 i 60 XX wieku. W piwnicy domku znajduje się minikopalnia z sporą ilością pamiątek górniczych i gospodarskich jako że górnictwo w Psarach rozwijało sie od XII do połowy XX wieku. W odnowionej oborze można obejrzeć figury zwierzat gospodarskich i ekspozycje dawnych sprzętów rolniczych. Jeśli dodać do tego punkt IT w którym zaopatrzyć się można w bezpłatne mapy i foldery turystyczne z okolicy, ciekawą niezadeptaną przyrodę ( rezerwat Ostra Góra ) jak również same wnętrze Domku wypełnione starymi sprzetami ocalonymi przez właścicieli przed zniszczeniem to uzyskamy niezwykłe/ zwykłe miejsce z klimatem.

Turyści nocujący w Domku mogą liczyć na degustacje lokalnego piwa bądż cydru, pikle, zakup wyrobów rękodzieła, koszy wiklinowych bądź możliwość zamówienia koziego mleka. 

Historia Domku Cioci

Domek Cioci Cioci powstał na początku XX wieku i jest jednym z najstarszych do dziś zachowanych domów w Psarach. Początkowo nosił numer 112, co oznacza, że był ponad setnym domem wybudowanym w wiosce. Domek jest niewielki, zbudowany z bali drewnianych łączonych sposobem tradycyjnym. Do dziś taką technikę budowy stosują górale. Początkowo składał się z jednej izby, kuchni oraz murowanego z kamienia pomieszczenia na zwierzęta z "wygódką" dla domowników. Pod domem znajduje się niewielka, ale dość głęboka piwnica o stałej temperaturze w granicach 5-10 stopni Celcjusza. 

Po kilkunastu latach właściciele dobudowali od strony drogi murowany z cegły ganek. Dom był niewielki, lecz na owe czasy dość typowy. Nie posiadał studni, gdyż do rzeczki było 30 metrów, zaś do źródła 150 metrów. Dach domu pokryty był eternitem - krzykiem mody początku XX wieku. Na terenie posesji stała też wymurowana z jurajskiego kamienia stodoła, której ściany stanowią teraz ozdobę ogródka. W takim stanie domek przetrwał druga wojnę światową, okres komunizmu i zmianę województw. Teraz stoi przy ulicy Modrzewiowej pod numerem trzecim. Zwyczajowo jest nazywany Domkiem Cioci.

Ciocia to Józefa Palka, która przyszła na świat 14 września 1921 roku. Jej ojciec Paweł pochodził ze znanego chrzanowskiego rodu Palków, zaś matka Maria Kasprzyk była rodowitą psarzanką. Józefa była najmłodszą z trzech sióstr. We wrześniu 1939 roku rodzina Palków, uciekając przed Niemcami, zawędrowała aż na tereny dzisiejszej Ukrainy. Po klęsce wrześniowej powrócili do Psar. Józefa wspominała, że dobrzy ludzie, u których przebywali na Ukrainie, przechowali im krowę. Główna żywicielka rodziny po jakimś czasie powróciła do Psar. Po zakończeniu wojny Ciocia podjęła pracę woźnej w miejscowej szkole. Przepracowała tam ponad trzydzieści lat. W 1978 roku otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi. Mówiła wtedy: ,,Popatrz dziecko, tam wszystko dyrektorzy, nauczyciele, a ja zwykła woźna, i taką nagrodę za pracę  dostałam". Była bardzo skromną osobą, nigdy nie wyszła za mąż. Kochała zwierzęta, przed pracą można ją było zobaczyć, jak na bosaka wędrowała na pastwisko z krową, a potem z owcami, które szły za nią jak wytresowane.

Miała zawsze psa i koty. Przez całe życie trzymała się swoich zasad. Choć doprowadzono jej do domu wodę,  dalej chodziła z wiadrem do źródła. Jedyną zdobyczą cywilizacji jaką zaaprobowała była elektryczność. Choć w domu miała telewizor, nigdy go nie włączała, telewizję oglądała u rodziny. Zmarła 1 stycznia 2007 roku. Pozostało po niej wspomnienie dobrego, skromnego i uczynnego człowieka, trochę fotografii oraz domek pełen bibelotów sprzed kilkudziesięciu lat będący swoistym wehikułem czasu.

W 2010 roku domek został gruntownie odnowiony. Obecni właściciele chcieli, by domek spełniał nie tylko funkcje użytkowe, ale również był świadectwem, zapomnianych już dzisiaj, lat 50-60. XX wieku.

Domek czynny jest cały rok. Można go obejrzeć po ustaleniu terminu pod telefonem: 695 48 11 33 lub mailem: domek.cioci@gmail.com

Zapraszamy również do obejrzenia Galerii zdjęć z Domku Cioci >>>

Tweet