Chleb jurajski pieczony jest od początku lat 20-tych XX wieku według specjalnej, niezmienionej receptury, co zapewnia mu wyjątkowe walory smakowe i aromatyczne. Dzięki dodatkowi, jakim są płatki ziemniaczane, chleb utrzymuje długo świeżość, nie zawiera konserwantów.
Tradycja:
Tradycyjnie chleb jurajski pieczony był przez gospodynie w gospodarstwach domowych oraz w małych piekarniach, we wsiach Ryczów, Rodaki, Kwaśniów, Chechło, Klucze (gminy Klucze) położonych na Jurze Krakowsko–Częstochowskiej. Wówczas mieszkańcy tych regionów zajmowali się głównie gospodarstwem rolnym. Sztuka pieczenia chleba i receptura była przekazywana z pokolenia na pokolenie a dziewczyny poznawały ją w młodym wieku. Związane to było z tym, że wychodząca za mąż młoda panna musiała znać zasady pieczenia chleba, gdyż to na niej później spoczywał ten obowiązek. Nierzadko był to warunek zamążpójścia. Proste metody wypiekania chleba i podstawowe produkty, które były dostępne: mąka, sól, woda, ziemniaki i drożdże, pozwalały na wypiekanie chleba, na który czekała cała rodzina. Gospodynie oprócz wypieku chleba zajmowały się także jego przechowywaniem i rozdzielaniem w rodzinie.
Wytwarzanie:
Proces produkcji chleba niewiele zmienił się od dawnych czasów, obecnie stosuje się tylko nowocześniejsze urządzenia do wypieku. Początkowo chleb wypiekano używając do tego wyłącznie mąki żytniej. Związane to było z ubogimi glebami na terenie Jury Krakowsko–Częstochowskiej. Mąkę pszenną dodawano w małych ilościach i to tylko do wypieku świątecznego lub okazjonalnego. W kolejnych latach wzrosło znaczenie bardziej mąki pszennej i ustalono stałe proporcje. Od lat 50-tych XX w. najsmaczniejszy chleb składa się z 60% mąki żytniej a 40% mąki pszennej. Do produkcji chleba używa się jeszcze drożdży, wody i soli. Na początku należy przygotować zakwas, do którego później dodaje się pozostałe składniki. Cały proces zakwaszania mąki trwa 14 godzin. Z wyrobionego ciasta formuje się później bochenki, które wyrastają w temperaturze pokojowej. Następnie chleb piecze się w piecu o temperaturze 180 oC.
Kształt:
Chleb jurajski jest dość duży, waży ok 1,5 kg i ma 70 cm. długości. Chleb ma brązowy przechodzący często do ciemnobrązowego kolor skórki. Na zewnętrznej skórce widoczne są odgniecione podczas wyrastania dyskretne ślady koszyczka oraz ukośne nacięcia. Po upieczeniu na wierzchniej górnej skórce pozostaje charakterystyczna dla tego chleba cienka warstwa mąki.