Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach to jeden z najważniejszych obiektów sakralnych Małopolski związany przede wszystkim z papieżem Polakiem Janem Pawłem II. To miejsce 5 wizyt papieskich jest celem pielgrzymek z całego oświata oraz najważniejszym miejscem w Wadowicach.
Historia
Pierwsza wzmianka o kościele w Wadowicach pochodzi z 1325. Pierwszy kościół był małą drewnianą świątynią. W 1440 spłonął doszczętnie podczas pożaru miasta. Na jego zgliszczach, w połowie XV wieku wzniesiono już murowany kościół. Z tego okresu pochodzi obecne dwuprzęsłowe prezbiterium zamknięte prostą ścianą i nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym.
Kolejny pożar miasta z 1726 roku również nie oszczędził również kościoła. Dlatego też w latach 1792–1798 trzeba było wybudować kościół jeszcze raz. Tym razem stylu późnobarokowym, z zachodnią fasadą frontową zwieńczoną wieżą z baniastym hełmem. W 1808 roku nowy kościół został konsekrowany przez ówczesnego ordynariusza diecezji krakowskiej księdza biskupa Andrzeja Rawę-Gawrońskiego.
W XIX wieku rozbudowano świątynię. Od wschodu dobudowano dwukondygnacyjny aneks mieszczący zakrystię i skarbiec. Odrestaurowano fasadę w stylu neobarokowym. Wtedy to powstał balkon powyżej głównego wejścia. Pracami kierował krakowski architekt Tomasz Pryliński znany z odnowy sukiennic.
Kościół przetrwał I Wojnę Światową prawie bez strat. Zarekwirowano mu tylko dzwony. Pod koniec II wojny światowej, w 1945 roku została zrzucona na kościół bomba, która uszkodziła m.in. dach. Spowodowało to ponad roczną przerwę w użytkowaniu świątyni. W latach 1945–1947 powiększono kościół o dwa boczne wejścia oraz dobudowano przedsionki z obu stron korpusu nawowego. Rozbudowano też zakrystię. W 1986 kaplice boczne zostały zintegrowane z prezbiterium za pomocą arkadowych przejść, które powstały w miejscach okien.
W 1992 roku papież Jan Paweł II nadał kościołowi Ofiarowania NMP tytuł Bazyliki Mniejszej.
W latach 2000 – 2003 dokonano gruntownej renowacji kościoła. W 2007 roku zakończono renowację elewacji.
Kaplice
Od strony północno-wschodniej znajduje się kaplica Świętej Rodziny. W kaplicy znajduje się kamienna barokowa chrzcielnica ze złotą pokrywą, zwieńczoną krzyżem.
Od strony północno-zachodniej znajduje się licząca ponad sto lat kaplica Matki Bożej, w której umieszczony jest cudowny obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, ukoronowany przez Ojca Świętego w 1999 roku. Od świątyni kaplica oddzielona jest czarną kratą, na której umieszczono herb papieski i napis Totus Tuus oraz wota składane przez wiernych.
Od strony południowo-wschodniej znajduje się kaplica Świętego Krzyża z wizerunkiem Ukrzyżowanego Chrystusa. Złożono w niej także relikwie św. Ojca Maksymiliana Marii Kolbego, św. Szymona z Lipnicy oraz św. Ojca Pio.
Od strony południowo-zachodniej powstała kaplica Papieska, w której złożone są relikwie Jana Pawła II Wielkiego. Wystrój kaplicy stanowią elementy papieskiego ołtarza wzniesionego przed Bazyliką z okazji spotkania Benedykta XVI z wiernymi w Wadowicach 25 maja 2005 roku, podczas papieskiej pielgrzymki Śladami Wielkiego Poprzednika.
Nawa główna – Fot. Bartosz Twarowski
Pielgrzymki Papieskie
Wadowicki kościół odwiedzał w czasie każdej wizyty do rodzinnego miasta papież Jan Paweł II oraz później Benedykt XVI:
– 7 czerwca 1979 – pierwsza pielgrzymka do Polski i pierwsza wizyta w Wadowicach Karola Wojtyły jako głowy Kościoła
– 14 sierpnia 1991 – konsekracja kościoła pw. św. Piotra Apostoła
– 16 czerwca 1999 – koronacja papieskimi koronami cudownego obrazu Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
– 27 maja 2006 bazylikę odwiedził papież Benedykt XVI.
Ciekawostki
– Prawdopodobnie od początku swojego istnienia kościół był pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Staraniem proboszcza księdza Mikołaja Zamoyskiego papież Grzegorz XVI zamienił w 1836 roku tytuł na Ofiarowania Najświętszej Marii Panny.